Fase 5: doelstellingenkader

Strategische doelstellingen 

Binnen een beleidsnota vormen strategische doelstelling een basis voor ons verder kader. Dit zijn de overkoepelende doelen die we onszelf opleggen en waar we later concreter op verder zullen gaan. Het is belangrijk om bij deze hoofddoelen iedereen mee te krijgen: dit worden namelijk de prioriteiten van JNM tussen 2026 en 2030. Daarom hebben we deze op de beleidsdag bepaald en laten stemmen op de Koers-AV. De formulering kan nog wijzigen en ook de inhoud kan nog (licht) wijzigen, afhankelijk van wat er nog bepaald wordt tijdens de vormgeving van de concretere doelen. Er is voorlopig besloten om nog geen volgorde vast te leggen tussen de verschillende SD’s, wat impliceert dat we nog geen prioriteiten hebben gegeven hieraan.  

De strategische doelstellingen, zoals gestemd op de Koers-AV: 

• JNM heeft stabiele afdelingen 

• Communicatie versterkt de interne werking en de naamsbekendheid van JNM 

• JNM staat inhoudelijk sterk en draagt dat uit naar de maatschappij 

  • Extra uitleg: dit gaat over onze inhoudelijke pijlers, maar ook over de standpunten die wij als JNM willen uitdragen 

• JNM is een labo voor duurzaam vrijwilligers-engagement 

• JNM ondersteunt jongeren om kwalitatieve activiteiten en kampen te organiseren 

• JNM is organisatorisch sterk geworteld

  • Extra uitleg: hieronder valt onze administratie, het bondssecretariaat, het materiaal, de winkel... 

• JNM brengt iedere jongere over heel Vlaanderen en Brussel samen rond natuur en milieu 

• En dan nog een SD over de participatie van afdelingen binnen de structuur van JNM, deze kreeg nog geen naam omdat deze er tijdens de AV is bijgekomen.  

Verdere verfijning SD's

Op 1 mei hield de stuurgroep een werkdag, waarbij de exacte verwoording van de SD's nog eens onder de loep genomen werd, aan de hand van de theoretische kaders die we meekregen in het vormingstraject van De Ambrassade.

Net zoals in de vorige beleidsnota maakten we op 1 mei (vertrekkende vanuit de input van op het participatiemoment voor de Koers-AV) een onderscheid tussen kern- en ondersteunende doelstellingen. Kerndoelstellingen weerspiegelen onze basiswerking. Dat is waarvoor we willen gaan. Ondersteunende doelstellingen zijn eerder een middel om de kerndoelstellingen te bereiken, en zien we dus niet als een einddoel op zich, maar wel als een essentiële stap om één of meerdere einddoelen te bereiken. In de vorige beleidsnota waren de kerndoelstellingen onze afdelingen, het inhoudelijk karakter van JNM, en de jeugdwerking (dus: onze activiteiten en kampen, en al onze “standaard” jeugdbewegingsdingen). Nu ziet de verdeling eruit als volgt: 

KERNDOELSTELLINGEN  

• JNM staat inhoudelijk sterk en zet natuur- en milieuthema’s op de maatschappelijke agenda  

• JNM is een labo voor een duurzaam vrijwilligersengagement    

• Jongeren organiseren kwalitatieve activiteiten en kampen en zijn hierin ondersteund  

• Iedere jongere vindt bij JNM een ontmoetingsplek rond natuur en milieu  

• JNM heeft stabiele afdelingen  

ONDERSTEUNENDE DOELSTELLINGEN  

• Communicatie versterkt de interne werking en vergroot de naamsbekendheid van JNM  

• Een goede band tussen afdelingen en JNM nationaal versterkt de participatiecultuur binnen JNM  

• JNM versterkt zijn organisatorische wortels 

We breiden de kerndoelstellingen uit met twee extra thema’s, nl. verbinding/ontmoeting (en daarbij ook inclusie en verbreding van de beweging) en duurzaam vrijwilligersengagement. Dat laatste is een opvallende keuze: in de beleidsnota 2022-2025 (de vorige/huidige beleidsnota) werd hier namelijk zeer bewust een ondersteunende doelstelling van gemaakt. Er woedt binnen JNM al enkele jaren een discussie over vrijwilligersengagement als doel op zich. JNM wil een leerschool zijn en jongeren de kans geven om te experimenteren en verantwoordelijkheidsgevoel uit te bouwen. Falen hoort hierbij en is een deel van de leerervaring. In het vorige beleidsnotaproces kwamen we tot de conclusie dat we het belangrijker vinden dat onze afdelingen, onze inhoudelijke expertise en onze jeugdwerking overeind blijven, dan dat vrijwilligers leerkansen krijgen. Deze visie liet toe om een aantal ondersteunende taken die traditioneel bij vrijwilligers liggen bij gebrek aan vrijwilligers door personeel te laten uitvoeren. In de nieuwe beleidsnota wordt er deels teruggekomen op deze keuze, en zien we deze laboratorium- en experimenteerfunctie van JNM als essentieel deel van onze identiteit. Dat betekent niet dat we die rol noodzakelijk boven het overeind blijven van onze afdelingen stellen, of boven het uitbouwen van onze inhoudelijke kennis, maar wel dat JNM niet JNM zou zijn zonder de specifieke personeel-vrijwilligersverhouding en vrijwilligersbeweging die er heerst, en dat we dit daarom onmogelijk kunnen zien als een middel om andere doelen te verwezenlijken. 

Waar er in de vorige beleidsnota heel bewust een nummering werd toegekend aan de SD’s, waarbij nummer 1 belangrijker was dan nummer 7, is dat in de nieuwe beleidsnota (voorlopig toch!) niet meer het geval. Alle kerndoelstellingen vinden we onderling even belangrijk, alle ondersteunende doelstellingen ook. Uiteraard kunnen we niet alles op dezelfde hoogte layouten en printen en zullen dus sommige SD’s hoger staan dan anderen. We vermelden in de toelichting dat dit geen inhoudelijke keuze weerspiegelt. 

Naar een concreter doelstellingenkader

De 8(!) doelstellingen hierboven klinken heel mooi, maar zijn nog niet echt praktisch om mee aan de slag te gaan. Daarom hebben we deze verder uitgewerkt tot operationele doelstellingen. Dat zijn "sub-doelstellingen" per strategische doelstelling. Een voorbeeld uit de beleidsnota:   

Binnen strategische doelstelling 8:  JNM versterkt zijn organisatorische wortels, werd als operationele doelstelling opgenomen: Het Bondssecretariaat en het materiaal van JNM worden goed onderhouden. 

Aan elk van deze "sub-doelstellingen" werden dan ook concretere acties en indicatoren verbonden. Acties zijn zaken die we als JNM willen doen om het doel te bereiken. De indicatoren maken dit meetbaar, zodat wij (en de overheid) weten of we goed bezig zijn met aan onze doelen te werken.   

Verder gaand op het voorbeeld:  

Een actie is: Jaarlijks wordt het kampenmateriaal zorgvuldig nagekeken en zo nodig geherinventariseerd. Deze inventarissen worden tijdig naar de afdelingen verspreid om zo bekend te maken welk materiaal Nationaal tot hun beschikking stelt. 

Een indicator bij deze doelstelling is: JNM’ers komen minstens 20 keer per werkjaar samen om klusjes uit te voeren in het Bondssecretariaat.  

Hoe hebben we dit gedaan?

Deze invulling van dat doelstellingen kader is niet iets dat je zomaar even doet. Dit was een proces van lange adem waarbij we heel veel verschillende stemmen in de JNM wouden horen. Want wat we hier bepalen is echt wat er in de toekomst door JNM’ers zal moeten worden gedaan. Allereerst gingen we actief naar afdelingen. Zo gingen we op bezoek in Limburg, bij JNM Antwerpen, bij Klein-Brabant en bij JNM Pallieterland. We hadden ook individuele gesprekken met enkele RAC'ers (=regionaal afdelingscoördinatoren, leden van de afdelingsondersteuningsploeg) om hun mening over alles te horen en wat er in afdelingen in het algemeen leeft.  

Daarnaast organiseerden we een denkavond/ filocafé rond de “hete hangijzers”: grote vraagstukken die nog uitgeklaard moeten worden. Dit zijn vooral zaken waarvoor we op de beleidsdag niet genoeg tijd hadden, maar waar we wel een antwoord op moeten hebben voor we echt verder kunnen. Enkele voorbeelden: hoe willen we standpunten opnemen in de beleidsnota, wat is de rol van het Hoofdbestuur (en aansluitend: hoe verhoudt zich dit tot de afdelingen)...?  

Een aantal knopen werden doorgehakt, maar sommige beslissingen bleven uit. Zo was er veel discussie over of JNM moet inzetten op gebiedsdekkendheid, en dus op de oprichting van nieuwe afdelingen en kiemwerkingen, of vooral moet focussen op bestaande afdelingen, die het nu ook niet allemaal even makkelijk hebben. Om hieraan tegemoet te komen, organiseerden we een heus referendum rond gebiedsdekkendheid. De resultaten daarvan kan je hieronder raadplegen. 

Andere hete hangijzers werden uitgebreid behandeld op de inputmomenten op het zomercongres. Hier ging het over de volgende drie onderwerpen:

• Afdelingen, afdelingsondersteuning en de nieuwe beleidsnota

• JNM en standpunten

• Hoe zorgen voor een goede implementatie (= een gedragen beleidsnota).

Ook hiervan zijn de verslagen online te raadplegen via de knoppen hieronder.

En dan verder?

Uiteraard stopte ons werk niet op het congres. Hoewel de grote inhoudelijke lijnen dan al duidelijk waren, lag er nog veel werk op de plank. Want al deze input (afdeling- en RAC’er-babbels, het filocafe, het referendum en congres) moest nog in dat doelstellingenkader worden gegoten.... Ook deze vertaling naar acties en indicatoren hebben we niet zelf uit onze duim gezogen, ook hiervoor spraken we weer met andere JNM stemmen. De ploegvoorzitters en personeelsleden kwamen aan de beurt met hen gingen we in gesprek over de huidige en de toekomstige beleidsnota.  Dit was een zeer nodig gegeven, want zij kunnen goed inschatten wanneer een indicator of actie haalbaar is of niet. Op basis hiervan begonnen we dan eindelijk aan het echte schrijven. 

Hehe, wat een boterham... Alles is samengelegd, gepuzzeld en overwogen. En daar is het dan, ons doelstellingenkader. Het was lang zwoegen en veel input verzamelen, maar dat was het allemaal waard. Want het doelstellingenkader dat nu op tafel ligt is volgens ons een mooie balans tussen realiteit en droom, heden en toekomst en uitdaging en stabiliteit. 

Op naar de volgende fase, fase 6!