De Viezebeestjeswerkgroep is terug van weggeweest, en dit wordt ons eerste weekendje sinds de heropleving! We gaan twee dagen slakken zoeken op en rond de prachtige Sint-Pietersberg! De ultieme doelsoort in de stompe grondwaterslak, een soort die nog maar één keer ooit levend is waargenomen, en die al gevonden is in het Nederlandse deel van de Jeker. Hier, aan dezelfde rivier en net voor de grens met Nederland, maken we misschien kans om de soort ook aan te treffen. Verder gaan we natuurlijk op excursie naar de kalkrijke graslanden en bossen van de berg om ook vele soorten landslakken te zoeken.

Praktisch

We overnachten in de Hoeve van Caestert. Dat is te bereiken via verschillende stations: Wezet, Glaaien, Tongeren en Maastricht. De gemakkelijkste optie is via station Wezet. Vanaf daar is het een dik halfuur fietsen (vnl. langs het Albertkanaal in noordelijke richting).

Je bent welkom vanaf 18u. De eerste avond eten we samen frieten. Zaterdag zijn we de hele dag op excursie. Zondag kuisen we op (we moeten voor 12u uit het gebouw zijn en alles proper achterlaten) en doen we - bepakt en bezakt - nog een excursie.

Meebrengen: FIETS, slaapzak, matje, kussen, aangepaste kledij en schoeisel, tandenborstel, excursiegerief naar eigen keuze (bv. handloupe, potjes, literatuur, schepnet, bodemzeef).

Inhoudelijk toelichting

De landslakkenfauna van de Sint-Pietersberg is uitzonderlijk goed beschreven. Veel van de slakken die je er tegenkomt zijn enkel van deze plaats gekend in Nederland. Het is daarom dé Nederlandse slakkenhotspot. In Wallonië hebben we echter veel betere gelijkaardige locaties (viroin, gaume,...) en daarom wordt de Belgische kant van de Sint-Pietersberg nauwelijks bezocht. Voor de ruime regio blijft het echter sowieso een unieke locatie en vallen dus allerlei leuke soorten te vinden. In het bijzonder de Maas zelf zorgt voor allerlei bijzonderheden, zowel inheems als exotisch. Het is onder meer de enigste rivier waar nog platte zwanenmossel voorkomt en één van de twee nog gekende locaties van tweeling-barnsteenslak. We gaan geen gekende locatie gaan opzoeken op zondag, maar wel een nog niet eerder op slakken onderzocht maasstuk gaan inventariseren. Zo mogelijks nog spannender dus!

De meest bijzondere soort van de regio Kanne is echter nog niet genoemd. De stompe grondwaterslak werd voor het eerst ontdekt in Hermalle-sous-argenteau (nabij Kanne) en snel daarna beschreven (1967). In de  daaropvolgende jaren werd de soort nog ondekt bij twee bronnen in de Ardennen, een hoop waterputten tussen Luik en Maastricht en een viertal bronnen heel dicht over de grens in Duitsland. In totaal goed voor twintig locaties, de meeste zonder plaatsbeschrijving.  Sindsdien is de soort nog maar nauwelijks gezien geweest. In Belgie zijn sinds 1973 geen waarnemingen meer, desondanks vele zoekacties. In Duitsland lijkt de laatste waarneming van 1983 geleden te zijn. Concreet wil dat zeggen dat er de afgelopen 50 jaar enkel nog gevonden zijn op twee locaties rond maastricht! Ik deed al verschillende zoekacties op Waalse bodem, maar keerde met lege handen terug. Op vrijdag zal ik Waalse boeren gaan vragen of ze nog ergens een waterput of bron hebben liggen in de hoop toch nog ergens een populatie te vinden van deze bijna endemische soort. De vondst van een levend(!) individu IN de Maas (2023, Nedertlandse kant) doet alvast vermoeden dat de soort diep onder de grond nog steeds te vinden moet zijn. Of toch minstens in het grondwater van het Jeker-bekken. Al wie mee wil komen zoeken kan eerder komen aansluiten, maar ik hou de groep het liefst beperkt. Laat daarom op voorhand weten of je er dan al bij wil zijn!