Wat met de mobiliteit in Vlaanderen?
Oké, het is tijd voor een heel simpel onderwerp. Auto’s en vliegtuigen slecht. Fietsen en treinen goed. Oh ja, en De Lijn bakt er niks van. Toch? Ik ga je moeten teleurstellen: ook mobiliteit is een eindeloos complex thema dat je bijna onmogelijk in een kort artikeltje kunt uitleggen. Mobiliteit zit in elk deel van je leven: van hoe jij naar een JNM-activiteit gaat tot hoe deze Euglena tot bij jou geraakt. Denk bijvoorbeeld aan die lekkere biologische appel die je onlangs hebt opgesmikkeld. Waar ben jij die gaan kopen? In de supermarkt? En hoe ben jij daarheen gegaan? Met de fiets? En hoe is die appel daar geraakt?
Er zijn dus duidelijk genoeg vragen die we onszelf kunnen stellen. Je verwacht het misschien niet, maar die vragen worden grotendeels beantwoord door de politiek. De overheid beslist namelijk welke vervoersmiddel ze het aantrekkelijkst maken en welke ze juist proberen te ontmoedigen. Laten we dus eens kijken welke keuzes de verschillende partijen de komende jaren willen maken. Maar eerst beginnen we met een korte samenvatting van hoe het er nu aan toe gaat in ons Belgenlandje.
België heeft het zichzelf namelijk niet zo makkelijk gemaakt. We leven allemaal in één gigantisch voorstedelijk gebied. Dat wil in het kort zeggen dat je bijna altijd in de buurt van bebouwing bent. Het enige probleem is dat die bebouwing zich wel heel verspreid in het landschap bevindt. Dat maakt het moeilijker maakt om efficiënt openbaar vervoer te voorzien. Ook is alles vaak verder weg, waardoor de fiets minder aantrekkelijk wordt.
DE VLAAMSE REGERING
In Vlaanderen wordt er door deze regering heel sterk ingezet op fietsinfrastructuur. Denk bijvoorbeeld aan de fietssnelwegen en aan de vele herinrichtingen van de openbare weg. Hiermee wil de bevoegde minister Lydia Peeters (Open Vld) een ‘modal shift’ bereiken, wat neerkomt op minder mensen alleen in een auto. Het valt wel op dat daarbij verdacht weinig naar het openbaar vervoer wordt gekeken, terwijl dat de meest efficiënte manier is om veel mensen samen comfortabel en snel te vervoeren.
De N-VA heeft over het algemeen zeer gelijkaardige standpunten als de Open Vld. Zij geloven ook sterk in de fiets als oplossing voor de huidige files en voor de rest willen ze vooral inzetten op nieuwe autowegen.
Op vlak van openbaar vervoer geloven ze in minder overheidssteun en dus duurdere tickets. Verder besteden ze in hun verkiezingsprogramma veel aandacht aan de regionalisering van het spoornet. Er zou dan een Vlaamse, Brusselse en Waalse NMBS komen, wat volgens allerlei studies een slecht plan lijkt… (Zie bv. De Morgen op 27 februari)
De laatste partij in de Vlaamse regering, CD&V, is veel minder eenduidig over hun visie op mobiliteit. Op het moment dat dit artikel wordt geschreven, staat hun verkiezingsprogramma nog niet online. Neem dus zeker zelf een kijkje als je geïnteresseerd bent. Over het algemeen geloven zij sterk in gedeelde mobiliteit. Denk bijvoorbeeld aan deelauto’s en - fietsen. Ook betaalbaar openbaar vervoer vinden ze belangrijk, in tegenstelling tot hun coalitiepartners.
Ondanks het zeer bewonderenswaardige fietsbeleid, laat de rest van het beleid van de drie Vlaamse regeringspartijen sterk te wensen over. Elektrische en/of zelfrijdende auto’s zijn jammer genoeg geen duurzame oplossing. Ze nemen nog steeds te veel plaats in op de openbare weg en die plaats is er gewoonweg niet en ze zijn ook nog steeds te vervuilend (zeldzame metalen, kostbare energie, fijnstof, ...). Tegelijkertijd maakt de structurele onderfinanciering van De Lijn het onmogelijk om een deftig bus- en tramnetwerk uit te baten. Dus als je volgende keer weer eens in de regen staat te wachten op een bus die niet komt, bedank dan vooral even de afgelopen Vlaamse regeringen!
DE FEDERALE REGERING
Onze federale minister van mobiliteit, Georges Gilkinet, houdt zich vooral bezig met zaken die niet echt direct een invloed hebben op ons. Neem bijvoorbeeld goederenvervoer (vaak ook internationaal) en wetten om de veiligheid te garanderen. Toch zijn er 2 uitzonderingen: treinen en vliegtuigen.
Over vliegtuigen kan ik nogal kort zijn, daar is afgelopen legislatuur niet zoveel veranderd, buiten enkele extra regels en een extra belasting. Wel is er sterk ingezet op de alternatieven zoals bijvoorbeeld de nachttrein. Dat heb je afgelopen jaren waarschijnlijk wel al een paar keer zien passeren, vermoed ik. Maar ook in de binnenlandse treinen is sterk geïnvesteerd. Er is eindelijk weer een 10-jarenplan opgesteld tussen de regering en de NMBS. In dat plan ligt de nadruk sterk op meer treinen en een gebruiksvriendelijkere NMBS, ook voor mensen met een beperking.
Ja, ik hoor het je al denken: ‘Laten ze die treinen eerst maar eens op tijd rijden.’ En je hebt helemaal gelijk. Er is nog veel werk aan de winkel, want er is jarenlang veel te weinig geld naar het spoor gegaan. En het geld dat er was, werd niet altijd goed besteedt. Gelukkig is daar afgelopen legislatuur verandering in gekomen. (Daarom zijn er trouwens plots zoveel werken aan het spoor, wat nu natuurlijk even zeer frustrerend is.)
Vind je dit goede matregelen? Pech! Minister Gilkinet is van Ecolo, dus op zijn partij kan je niet stemmen. Maar natuurlijk zijn deze keuzes niet alleen door hem gemaakt. Hij werd gesteund door de Groenen en Vooruit en zij willen dit beleid dus ook verderzetten na de verkiezingen.
DE OPPOSITIE
De PVDA wil net zoals Groen en Vooruit ook sterk inzetten op het openbaar vervoer. Ze geloven is een sterke uitbreiding van het aanbod en willen uiteindelijk naar gratis openbaar vervoer evolueren. Of dat laatste wel een slim idee is, is vaak voer voor discussies tussen experten. Google het maar eens. Verder zijn ze tegen ‘de jacht op de auto’. Daarmee bedoelen ze de lage-emissiezones, hogere brandstoftaksen en mobiliteitsplannen om auto’s uit de stadscentra te weren. Volgens hen viseren die maatregelen immers de arbeiders die niet anders kunnen dan de auto te gebruiken.
Tenslotte was het bij Vlaams Belang wat moeilijk om hun visie te vinden. Je moet blijkbaar je betalingsgegevens ingeven om hun standpunten brochures te kunnen downloaden. Nogal vreemd, maar goed. Bij hen vind je qua visie een mooie samenvatting van alle andere partijen. Ze volgen de Vlaamse regering in een sterk fietsbeleid en geloven net als de N-VA in een regionalisatie van het spoor. Qua openbaar vervoer zijn ze het eens met de linkse partijen: het zou goedkoper moeten en een uitbreiding is nodig. En oh ja, ze zijn het ook eens met de PVDA: De automobilist moet niet gestraft worden met allerlei lage-emissiezones en mobiliteitsplannen.
In Nederland wonen mensen veel meer geconcentreerd. Onder andere daarom is de fiets daar heel handig.
Als je wil weten waarom dit bij ons niet zo efficiënt is geregeld, moet je zeker eens de Wet De Taeye opzoeken.
Weetje: een elektrische fiets stoot per km minder CO2 uit dan een gemiddelde persoon op een normale fiets.
De productie van je eten stoot namelijk meer uit dan de elektriciteit die de elektrische fiets nodig heeft.
