Waarom gaan stemmen?
Wat doe jij op 9 juni?
’t Is een woord dat veel gebruikt wordt, maar waar iedereen toch precies maar een vaag begrip van heeft. Democratie. t’ Is zo een woord dat we geërfd hebben van de oude Grieken: δῆμος/dèmos en κρατειν/kratein, volk en heerschappij. In een democratie regeert dus het volk. Die Grieken uit een ver verleden vonden dat alle burgers beslissingsrecht hadden in hun kleine stadstaat. Maar waarom zou het volk moeten regeren? En als we het daarover eens zijn, hoe dan?
We zijn al voor een tijdje met een heleboel mensen op deze planeet. En al die mensen willen samenleven! Omdat we niet met iedereen bevriend raken, hebben we baat bij een aantal regels. Daarnaast zijn er ook dingen die we samen willen verwezenlijken. We willen graag dat kinderen en jongeren onderwijs krijgen, of dat we verzorgd worden als we ziek zijn. Hoe organiseren we dat allemaal? Hoe bepalen we wat de regels zijn?
Met organisatie van gedeelde diensten, en bepalen en afdwingen van de regels, komt macht. We zagen in de loop van de geschiedenis al regelmatig wat er gebeurde wanneer het bestuur werd overgenomen door één persoon of een kleine groep. Ze verzamelen hun macht in tijden van crisis, wanneer ze beterschap kunnen beloven. Het kan zelfs zijn dat het ook even goed loopt. Vervolgens willen ze die macht koste wat kost bij zich houden, maar daarmee is het volk het niet altijd eens. Om alle macht samen te houden, gebruiken ze vreselijk veel geweld. Je weet wel over welke figuren ik het heb.
Gelukkig is er een andere mogelijkheid! We verdelen de macht, en iedereen krijgt een deeltje van het beslissingsrecht. Zo kan niemand systematisch de rest onderdrukken en met alle macht gaan lopen. Samen maken we betere beslissingen, die proberen voor een zo groot mogelijk deel van de bevolking goed te zijn, in plaats van enkel voor degene die de macht hebben. Allemaal samen hebben we ook gewoon meer inzicht, meer ervaring, en meer kans
op een goed idee!
Dat lijkt misschien vanzelfsprekend, maar dat is het helemaal niet! Het is helemaal niet zo simpel om het beslissingsrecht eerlijk te verdelen! Want wie werkt er natuurlijk tegen? Zij die het meeste macht hebben, en ze zijn er heel goed in. In het verleden hebben er veel mensen hard gestreden om tot het algemeen stemrecht dat we vandaag hebben te komen. Er waren eeuwen van sociale strijd nodig. Zo waren er de arbeiders die zich in vakbonden organiseerden, en de vrouwen die door onderdrukking van het seksistische patriarchale systeem maar liefst tot ná de tweede wereldoorlog moesten wachten om stemrecht te krijgen.
Door al die strijd zijn we gekomen tot wat we vandaag hebben: een parlementaire democratie. Daarin verkiezen we volksvertegenwoordigers, die het mandaat krijgen om te besturen. Zo verkies je partijen en mensen die jouw ideeën op dat moment het beste vertegenwoordigen, en wordt een bestuur gevormd op basis van ideeën waar de meerderheid achter staat. Zoals je misschien wel al weet doen die hun job soms vrij goed, maar gaan ze soms ook serieus de mist in! Momenteel leeft het gevoel dat het allemaal prutsers zijn, die niet meer echt in de realiteit staan. Ze worden soms te veel beïnvloed door het lobbywerk van grote bedrijven of denken te veel op korte termijn.
Met stemmen houdt het echter niet op als we echt de macht eerlijk willen verdelen. Er zijn veel landen waar er gestemd wordt, maar waar het volk eigenlijk niets te beslissen heeft.
Stemmen is een eerste stap; de volgende is om je te laten horen.
Zelfs de politici die het goed menen zitten vaak met hun hoofd in alle wetteksten en partijpolitieke spelletjes, waardoor zij helemaal geen tijd meer hebben om degelijk na te denken welk beleid nu echt nodig is. Daarvoor moeten alle burgers actief meedenken, en van zich laten horen. Om dat mogelijk te maken, hebben we onder andere vrijheid van meningsuiting verankerd in onze grondwet. Als we een gezamenlijke besluitvoering willen, moeten we allemaal gehoord worden. Daarop moeten we blijven hameren, met actief burgerschap, participatie en activisme, want het gaat niet vanzelf gebeuren.
Als die politici allemaal niet zo perfect zijn, waarom zouden we ze dan nog verkiezen? Kies voor de politici die het snelst naar jouw ideeën zouden luisteren, of de politici die al ideeën hebben die lijken op de jouwe. Ga er dan niet direct van uit dat ze die dan allemaal gaan uitvoeren, er is een goede kans dat ze daar pas in slagen als die ideeën ook nog eens weerklinken in de maatschappij. Als jij en anderen die gelijkaardig denken jullie stem laten horen, dan is er meer kans dat die ideeën ook werkelijkheid worden.
Als we niet gaan stemmen, dan geven we eigenlijk het hele project van gezamenlijk besturen op.
Dan maken we beetje bij beetje de weg vrij voor figuren die liefst alle macht bij zichzelf zien. Daarom is het belangrijk te blijven opkomen om gehoord te worden, en te blijven strijden zodat iedereen gehoord wordt! Want daaruit zal het bestuur komen dat het beste is voor allemaal.
