Top 5 gevaarlijkste exoten in België

OP 1 – de Aziatische hoornaar
Vespa velutina nigrithorax

Afkomst: Zuid-Oost Azië

De Aziatische hoornaar is een erg grote wespachtige die berucht is om zijn agressieve gedrag en de laatste jaren sterk toeneemt in aantal. De hoornaar vormt vooral een bedreiging voor vliegende insecten zoals honingbijen. Veel imkers zien hun kolonies van honingbijen geterroriseerd worden door deze soort.

Bestrijding: de aziatische hoornaar wordt bestreden door de nesten te lokaliseren (wat al lastig is, want die bevinden zich in bomen tot op 20 meter hoogte) en vervolgens met een lange staaf pesticide in het nest te injecteren. Tegenwoordig zijn er zoveel nesten dat de teams die de nesten verdelgen er niet meer in slagen ze allemaal te vernietigen.

Foto: Siga, CC BY-SA 3.0 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0>, via Wikimedia Commons

OP 2 - Watercrassula
Crassula helmsii

Afkomst: Oceanië (Australië, Nieuw Zeeland)

Watercrassula is een waterplant die natuurbeheerders grijze haren bezorgt. Ze vormt dichte matten op het wateroppervlak die andere plantensoorten en het waterleven verstikken. De soort heeft zich in recordtempo over alle stilstaande wateren van Vlaanderen verspreid. Eens ze in een natuurgebied voorkomt, is ze bijna onmogelijk weer weg te krijgen. Elk deeltje van de plant (zelfs een fractie van een millimeter!) dat overblijft na beheerwerken zorgt ervoor dat ze terugkeert. Zelfs met je schoenen/laarzen langs de oever van een plas met watercrassula lopen is al genoeg om ze verder verspreiden.

Bestrijding: De plas met zware machines volledig dichtgooien is vaak de enige optie. Die moeten daarna volledig schoongemaakt worden zodat er geen enkel plantstukje meer achterblijft voor deze machines elders gebruikt worden.

Foto: Benjamin Blondel, CC BY-SA 4.0 <https-//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0>, via Wikimedia Commons

OP 3 - Japanse duizenknoop en familie
Fallopia japonica/sachalinensis/ x bohemica

Afkomst: China, Japan, Korea, Taiwan

Drie soorten duizendknoop vormen een groot probleem voor natuurbeheerders in België. Je vindt duizendknoop vooral op verstoorde plekken zoals spoorwegterreinen, langs rivieren en aan bosranden. Duizendknoop verspreidt zich razendsnel en vormt struiken van meters hoog. De bekendste is de Japanse duizendknoop, maar ook de Sachalinse duizendknoop en de kruising tussen deze 2 soorten (de Boheemse duizendknoop) komt erg veel voor.

Bestrijding: Om deze soort te bestrijden moet je de wortels kunnen verwijderen; de struiken maaien helpt niet (de soort groeit even gemakkelijk terug). Hiervoor wordt indien mogelijk de grond afgegraven en ‘gekuist’. Dit is erg lastig en heel arbeidsintensief. Alternatieven zijn de grond jarenlang afdekken met een doek of chemische bestrijding maar dit zijn verre van ideale oplossingen.

Foto: Jaap Tamminga, CC BY 3.0 NL <https-//creativecommons.org/licenses/by/3.0/nl/deed.en>, via Wikimedia Commons

OP 4 - Chinese wolhandkrab
Eriocheir sinensis

Afkomst: Azië

Deze soort valt op door de wollige scharen die met een soort vacht bekleed zijn. De Chinese wolhandkrab is een alleseter die algen, wormen, schelpdieren, visseneitjes en kleine vissen opeet. De soort kent bij ons geen natuurlijke vijand, ze plant zich dan ook goed voort (sommige fuiken zitten tot op de rand vol met deze kleine krabbetjes).

Bestrijding: de krabben worden gevangen met een soort valfuiken, waar ze over kruipen en invallen bij elke migratie (zowel bij de migratie naar de zee vanaf het binnenwater als omgekeerd). Zo blijven er uiteindelijk stroomopwaarts van de val amper wolhandkrabben over.

Foto: Christian Fischer, CC BY-SA 3.0 <https-//creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0>, via Wikimedia Commons

Op 5 - Nijlgans
Alopochen aegyptiaca

Afkomst: Afrika (zuiden van Sahara)

De nijlgans is een kleine vogel die op een gans lijkt (het is geen echte gans, maar iets tussen een eend en een gans in: een halfgans). Ze vormen in Vlaanderen een probleem omdat ze met erg veel zijn en inheemse plantensoorten afgrazen. Hun uitwerpselen bevatten veel stikstof doordat ze op landbouwakkers grazen. Zo zorgen ze voor vermesting/eutrofiëring van waardevolle natuurgebieden zoals het Turnhouts Vennengebied (dit probleem geldt voor veel ganzensoorten die in Vlaanderen in grote aantallen voorkomen zoals ook de Canadese gans).

Bestrijding: Nijlganzen worden bestreden door eieren te schudden en te prikken zodat er geen kuikens kunnen uitkomen, door volwassen dieren te vangen met kooien, of via de jacht.

Foto: Bjurgens, CC BY-SA 4.0 <https-//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0>, via Wikimedia Commons

Coverfoto aziatische hoornaar: Gilles San Martin from Namur, Belgium, CC BY-SA 2.0 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.0>, via Wikimedia Commons - https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Asianhornet(33283876513)_(2).jpg)