Natuurpunt als landelijk georganiseerd jeugdwerk

Keer terug naar de bestuurspost zomer 2024

Natuurpunt vraagt erkenning aan als landelijk georganiseerd jeugdwerk

Beste JNM’er, naast jou voorbereiden op de Algemene Vergaderingen van het zomercongres brengen we je in deze bestuurspost ook graag op de hoogte van een nieuwtje dat niet meteen gelinkt is aan de AV’s (maar waar zeker vragen over gesteld mogen worden): Natuurpunt heeft een aanvraag ingediend om erkend te worden als landelijk georganiseerd jeugdwerk, en wil misschien ook een aanvullende beleidsnota indienen bij de Vlaamse overheid. Wat wil dit precies zeggen? Waarom doet Natuurpunt dit? En wat betekent dit voor JNM? In dit artikel leg ik je uit wat wel al weten (en wat niet).

Wat voorafging...

Natuurpunt wil inzetten op kinderen en jongeren en is al jaren bezig met een jeugdtraject. Een paar jaar geleden leidde dit tot de oprichting van Snuit, het ‘buitenpretloket’ van Natuurpunt. Snuit zorgt o.a. voor speelnatuur in de gebieden van Natuurpunt, voor pakketten en producten waarmee kinderen de natuur kunnen ontdekken en allerlei weetjes, tips enz. voor kinderen. In het kader van Snuit worden ook activiteiten georganiseerd. Belangrijk is wel dat dit geen pure jeugdactiviteiten zijn zoals wij ze kennen: ze zijn gericht op gezinnen, kinderen én hun familie dus, en vallen daarom niet onder jeugdwerk.

JNM is al jaren betrokken bij het jeugdtraject van Natuurpunt en had ook vaste stekjes in de stuurgroep die de strategie van dit jeugdtraject, en later van Snuit, uittekende. Deze samenwerking is t.e.m. vorig werkjaar steeds keurig verlopen en zorgde voor een goede complementariteit tussen JNM en de gezinswerking van Snuit, waarbij doorstroom van Snuit naar JNM een van de doelen was.

Wat is er de voorbije weken gebeurd?

Dit jaar is de stuurgroep achter Snuit intern binnen Natuurpunt in elkaar gestort. Hierdoor werd JNM ook niet meer betrokken bij de jeugdstrategie van Natuurpunt. We hoorden er enkele maanden niets van tot ze in mei lieten weten dat ze erover nadachten om een erkenningsaanvraag in te dienen als landelijk georganiseerd jeugdwerk bij het Departement Cultuur, Jeugd & Media van de Vlaamse overheid. Eén keer om de vijf jaar hebben nieuwe organisaties immers de mogelijkheid om dat te doen. Als de overheid een organisatie erkent, dan krijgt die jaarlijks een vaste subsidie van 100 000 euro. Om erkend te worden moet je voldoen aan een aantal voorwaarden (‘modules’ genoemd), zoals een voldoende groot activiteitenaanbod voor jeugd en vorming voor jeugdwerkers. Volgens Natuurpunt zijn dit criteria waar ze al aan voldoen, aangezien er bezoekerscentra zijn die activiteiten/kampen voor kinderen organiseren en Natuurpunt ook veel vormingen heeft.

Even later heeft Natuurpunt inderdaad die aanvraag tot erkenning ingediend. Dan kregen we te horen dat ze er over nadenken om ook een beleidsnota in te dienen bij de Vlaamse overheid. Dit is een grotere strategische ommezwaai die er plots is gekomen zonder JNM te betrekken, zoals in onze samenwerkingsovereenkomst wel is vastgelegd. In een beleidsnota neem je bijkomende doelen op bovenop de basiscriteria om variabele werkingssubsidies te vragen bovenop de basissubsidie. Zo krijgt JNM met de huidige beleidsnota bv. 300 000 euro extra per jaar bovenop de 100 00 euro basissubsidies.

Of ze een beleidsnota zullen indienen en wat daar precies zou instaan, daar is Natuurpunt naar eigen zeggen nog niet aan uit. Er is een personeelslid aangenomen en zopas ook een stuurgroep opgericht die dat de komende maanden zal uitzoeken.

Waarom doet Natuurpunt dit?

Natuurpunt heeft meerdere redenen aangegeven waarom ze landelijk georganiseerd jeugdwerk willen worden. Een eerste reden is een financiële reden. Naar eigen zeggen halen ze nu al de criteria van landelijk georganiseerd jeugdwerk, dus kunnen ze met een erkenning eigenlijk gewoon meer subsidies krijgen om hetzelfde te doen. Met een beleidsnota erbovenop kan er ook meer geld vrijkomen om dingen te doen die ze nu al willen doen, maar waar voorlopig geen tijd en geld voor was. En hier is haast bij, want Natuurpunt beseft nu pas dat je maar één keer om de vijf jaar die subsidies kan aanvragen.

Daarnaast is er ook een strategische reden. Natuurpunt heeft in diens toekomstplannen vastgelegd dat het wil groeien, dat het meer mensen wil bereiken, ook kinderen en jongeren. Ze geloven er immers sterk in dat je op jonge leeftijd leert om van de natuur te houden, en willen dus zo veel mogelijk kinderen en jongeren dat zaadje meegeven. Dit kan een van de manieren zijn om dat doel te bereiken. Daarbij heeft Natuurpunt weinig reden om de concurrentie met JNM op te zoeken, maar ze vinden het huidige bereik van JNM wel te laag. JNM heeft drieduizend leden, maar Natuurpunt mikt op het bereiken van tienduizenden kinderen en jongeren, en stelt zich ook vragen bij het inhoudelijk niveau van JNM.

Wat gaat er nu gebeuren?

De komende maanden is het dus aan de stuurgroep om uit te zoeken wat Natuurpunt in een eventuele beleidsnota wil opnemen. Wellicht stelt die meerdere opties voor aan de Algemene Vergadering van Natuurpunt, de ene al wat uitgebreider en ambitieuzer dan de andere, waarna die AV beslist of en welke beleidsnota er komt.

I.t.t. bij de beslissingen om een aanvraag tot erkenning in te dienen en om aan een beleidsnota te beginnen werken, zal Natuurpunt deze keer wel de afspraken respecteren en JNM betrekken bij het strategisch proces. Dat betekent dat twee mensen van JNM een plekje krijgen in de vergaderingen van de stuurgroep en dus mee aan tafel mogen discussiëren over de mogelijke richtingen van de beleidsnota, al maakt Natuurpunt zich sterk dat de uiteindelijke beslissingen wel door Natuurpunt zelf worden gemaakt.

Wat er in die eventuele beleidsnota zal komen, daar is nu nog heel weinig over te zeggen; Natuurpunt moet met de stuurgroep immers nog aan het proces beginnen die de inhoud samenstelt. Een aantal mogelijke dingen die al genoemd werden, zijn ..., maar dit is dus nog hoogst onzeker. Iets wat voor JNM ergens jammer is, aangezien het doelstellingenkader voor onze nieuwe beleidsnota na een proces van een jaar intussen al aardig vorm heeft gekregen met de gedachte van een ‘klassieke’ Snuit in het achterhoofd, wat afstemming en samenwerking tussen onze beleidsnota’s ietwat compliceert.

Wat betekent het voor JNM als de erkenningsaanvraag en/of de beleidsnota van Natuurpunt worden goedgekeurd?

Financieel gezien kan dit op langere termijn zorgen voor een lagere subsidiëring voor JNM, maar dat is hoogst onzeker en afhankelijk van toekomstige politieke beslissingen en beslissingen van de Vlaamse overheid.

Voor de rest is het helaas nog onmogelijk om in te schatten wat de impact op JNM zal zijn aangezien er over de inhoudelijke richting nog niets vastligt. Een erkenning als landelijk georganiseerd jeugdwerk heeft voorlopig weinig reële impact als het inderdaad klopt at Natuurpunt die binnen zou halen met wat ze nu al doen. Het onmiddellijkste reële gevolg daarvan zou zijn dat we onze samenwerkingsovereenkomst grondig moeten herzien (zie verder), naast de opgelopen vertrouwensbreuk. De impact van een beleidsnota is natuurlijk nog niet in te schatten aangezien we totaal nog geen idee hebben wat daarin zal staan.

Wat betekent dit voor de samenwerking(sovereenkomst) tussen JNM en Natuurpunt?

De huidige samenwerkingsovereenkomst tussen JNM en Natuurpunt loopt tot 2025. Sowieso moest die dus bijna veranderd worden. Dat is iets waar het volgende Bestuur dan ook sowieso werk van zal moeten maken, deels door de opgelopen vertrouwensbreuk, maar vooral ook omdat de huidige samenwerkingsovereenkomst niet van toepassing is op een Natuurpunt dat erkend is (of wenst te zijn) als jeugdwerk (zie bv. de afspraak dat Natuurpunt geen jeugdbeweging opricht).