Ecologisch koken
Warre Schauwvliege
Doel:
De ini’s kunnen een zo ecologisch mogelijk recept opstellen en wegen de ecologische waarde van de verschillende producten ten opzichte van elkaar af.
Duur:
3u30 tot 5 uur
- Doelgroep
- Ini
- Aantal deelnemers
- Aantal deelnemers: 10 tot 20
- Aantal begeleiders
- Aantal begeleiders: 3 tot 5
- Thema
- Milieu
- Terrein
- Stad, Binnen
- Seizoen
- Zomer, Winter, Lente, Herfst
- Benodigdheden
- Seizoensgroentenkaart, Themakaartjes ecologisch koken, Checklist per product, Grote flappen, Stilo
DOEL VAN DE ACTIVITEIT
De ini’s kunnen een zo ecologisch mogelijk recept opstellen en wegen de ecologische waarde van de verschillende producten ten opzichte van elkaar af.
ACTIVITEITENVERLOOP
Vandaag maken we spaghetti, maar we weten nog niet welke groenten we zullen gebruiken. We willen natuurlijk ook zo ecologisch mogelijk koken, maar wat houdt dat nu juist in?
STAP 1: houd een kringgesprek met de ini’s en probeer te achterhalen waar je allemaal op kunt letten als je naar de winkel gaat en zo ecologisch mogelijk wilt koken.
Waarom wil je zo ecologisch mogelijk koken? Wat betekent dat eigenlijk?
Is vlees eten ecologisch? Waarom eten we met JNM geen vlees?
Waarop moet je allemaal letten als je zo ecologisch mogelijk wil koken?
Seizoensgebonden
Hoeveelheid en soort verpakking
Biologisch / gangbaar
Herkomst van het product
Fairtrade / multinationals / …
Vegetarisch / veganistisch
Budget
STAP 2: stel met de deelnemers een lijst op van de verschillende groenten die thuis kunnen horen in een spaghetti (“welke producten kunnen er in onze spaghetti?”). Lijst alle mogelijke groenten op (niet enkel die die je uiteindelijk in de spaghetti wil). Deel de ini’s op in groepjes van 2 à 3 ini’s en geef ieder groepje de verantwoordelijkheid over enkele producten uit de lijst.
• Pasta
• Geraspte kaas
• Parmezaanse kaas
• Wortels
• Pastinaak
• Pompoen
• Prei
• Ajuin
• Courgette
• Selder
• Champignons
• Paprika
• Aubergine
• Mais
• Tomaten
• Look
• …
STAP 3: De verschillende groepjes krijgen nu 20 minuten om in de winkel hun producten te gaan opzoeken en te analyseren op basis van de verschillende aspecten van duurzaamheid en hun bevindingen te noteren op een blad (zie lijst hieronder). Je verwittigd best de winkelmedewerkers dat je dat komt doen. Verzamel vervolgens terug buiten om de resultaten van je onderzoek naast elkaar te leggen en op basis daarvan te beslissen welke groenten/producten je zal gebruiken in je spaghetti. Deze producten ga je vervolgens halen in de winkel om te starten met het koken zelf.
STAP 4: voorstellen bevindingen
Laat elk groepje de onderzochte producten voorstellen aan de rest. Houd op een groot blad (zie checklist alle producten) bij wat de score is voor ieder product op elk aspect van de ecologische voeding, zodat later een beslissing kan genomen worden in welke producten er zullen gekocht worden.
STAP 5: volgorde van belangrijkheid
Voordat een duidelijke beslissing genomen kan worden zullen we eerst moeten bepalen welke factor voor ons de belangrijkste is om aan te voldoen bij het kopen van ecologische producten. Laat de ini’s in kleine groepjes (vb 4 ini’s) gaan zitten en geef ze de kaartjes met de verschillende factoren. Laat ieder groepje een eigen volgorde opstellen van belangrijkheid. Wanneer een groepje denkt een volgorde te hebben opgesteld probeer je als begeleider een kritische vraag te stellen (“maar wat als …”) met als doel de ordening te laten herbekijken en opnieuw discussie te veroorzaken.
[andere optie, of combinatie met hierboven: je deelt de groep ini’s op in voorstanders van elk een categorie (verdedigers van BIO, verdedigers van verpakking loos, …) en gaat op zoek naar een ordening van de verschillende criteria.]
Leg uiteindelijk de volgorde van ieder groepje naast elkaar. Misschien kan je op basis daarvan al een keuze opstellen (vb: sowieso seizoensgebonden). Maak uiteindelijk een keuze in de producten die je zal aankopen voor de spaghetti door producten uit de grote lijst te elimineren die niet voldoen aan de criteria. Misschien moet je wel iets schrappen dat je niet zo leuk vindt om te schrappen… Voer opnieuw een kleine discussie.
STAP 6: het koken zelf
Zet een deksel op de pot
Hergebruik je water
…
STAP 7: wanneer de groenten gesneden zijn en op het vuur staan kan je met de deelnemers nog een quiz houden over ecologische voeding waarin je de inhouden van in de winkel nog eens herhaalt en extra cijfermateriaal kan verwerken.
EXTRA DOCUMENTATIE
Gids voor duurzame voeding – FIDOO – https://www.duurzameontwikkeling.be/sites/default/files/document/files/30f_6_nl_22_gids_duurzame_voeding_update.pdf
MATERIAAL
Checklist per product | ||
---|---|---|
In welk seizoen wordt deze groente geoogst? Is de groente een seizoensgroente? | JA / NEE | |
Uit welk land komt deze groente? Hoe ver is dat ongeveer? |
| |
Wat is de kostprijs van deze groente? (€ / kg) | ||
Is deze groente biologisch geteeld? | JA / NEE | |
Hoe is deze groente verpakt? |
| |
Uit welk materiaal bestaat de verpakking? |
| |
Is er nog iets speciaals te melden over dit product? |
Kaartjes | ||
---|---|---|
BIOLOGISCH | LOKAAL | SEIZOENSGEBONDEN |
BETAALBAAR | VERPAKKINGSLOOS | FAIRTRADE |
Checklist van alle producten als voorbeeld | |||||
---|---|---|---|---|---|
Product | Seizoensgebonden | Biologisch | Herkomst | Verpakking | Budget (€/kg) |
Tomaten 1 | Ja | Ja | België | per 450 g | € 6,20 |
Tomaten 2 | Ja | Ja | Australië | per 450 g | € 4,30 |
... | |||||
*Sterretjes kunnen gebruikt worden om aan te geven of een categorie heel goed is (5 sterren), of heel slecht (1 ster). Vb: België als herkomst van tomaten verdient 5 sterren; Australië als herkomst verdient 1 ster.