Ecologisch koken

Warre Schauwvliege

Ecologisch koken

Doel:

De ini’s kunnen een zo ecologisch mogelijk recept opstellen en wegen de ecologische waarde van de verschillende producten ten opzichte van elkaar af.

Duur:

3u30 tot 5 uur

Doelgroep
Ini
Aantal deelnemers
Aantal deelnemers: 10 tot 20
Aantal begeleiders
Aantal begeleiders: 3 tot 5
Thema
Milieu
Terrein
Stad, Binnen
Seizoen
Zomer, Winter, Lente, Herfst
Benodigdheden
Seizoensgroentenkaart, Themakaartjes ecologisch koken, Checklist per product, Grote flappen, Stilo

DOEL VAN DE ACTIVITEIT

De ini’s kunnen een zo ecologisch mogelijk recept opstellen en wegen de ecologische waarde van de verschillende producten ten opzichte van elkaar af.

ACTIVITEITENVERLOOP

Vandaag maken we spaghetti, maar we weten nog niet welke groenten we zullen gebruiken. We willen natuurlijk ook zo ecologisch mogelijk koken, maar wat houdt dat nu juist in? 

STAP 1: houd een kringgesprek met de ini’s en probeer te achterhalen waar je allemaal op kunt letten als je naar de winkel gaat en zo ecologisch mogelijk wilt koken. 

Waarom wil je zo ecologisch mogelijk koken? Wat betekent dat eigenlijk?
Is vlees eten ecologisch? Waarom eten we met JNM geen vlees?
Waarop moet je allemaal letten als je zo ecologisch mogelijk wil koken?

  • Seizoensgebonden

  • Hoeveelheid en soort verpakking

  • Biologisch / gangbaar

  • Herkomst van het product

  • Fairtrade / multinationals / …

  • Vegetarisch / veganistisch 

  • Budget

STAP 2: stel met de deelnemers een lijst op van de verschillende groenten die thuis kunnen horen in een spaghetti (“welke producten kunnen er in onze spaghetti?”). Lijst alle mogelijke groenten op (niet enkel die die je uiteindelijk in de spaghetti wil). Deel de ini’s op in groepjes van 2 à 3 ini’s en geef ieder groepje de verantwoordelijkheid over enkele producten uit de lijst.

•    Pasta
•    Geraspte kaas
•    Parmezaanse kaas
•    Wortels
•    Pastinaak
•    Pompoen
•    Prei 
•    Ajuin
•    Courgette 
•    Selder 
•    Champignons
•    Paprika
•    Aubergine
•    Mais
•    Tomaten
•    Look
•    …
 

STAP 3: De verschillende groepjes krijgen nu 20 minuten om in de winkel hun producten te gaan opzoeken en te analyseren op basis van de verschillende aspecten van duurzaamheid en hun bevindingen te noteren op een blad (zie lijst hieronder). Je verwittigd best de winkelmedewerkers dat je dat komt doen. Verzamel vervolgens terug buiten om de resultaten van je onderzoek naast elkaar te leggen en op basis daarvan te beslissen welke groenten/producten je zal gebruiken in je spaghetti. Deze producten ga je vervolgens halen in de winkel om te starten met het koken zelf.

STAP 4: voorstellen bevindingen
Laat elk groepje de onderzochte producten voorstellen aan de rest. Houd op een groot blad (zie checklist alle producten) bij wat de score is voor ieder product op elk aspect van de ecologische voeding, zodat later een beslissing kan genomen worden in welke producten er zullen gekocht worden.

STAP 5: volgorde van belangrijkheid
Voordat een duidelijke beslissing genomen kan worden zullen we eerst moeten bepalen welke factor voor ons de belangrijkste is om aan te voldoen bij het kopen van ecologische producten. Laat de ini’s in kleine groepjes (vb 4 ini’s) gaan zitten en geef ze de kaartjes met de verschillende factoren. Laat ieder groepje een eigen volgorde opstellen van belangrijkheid. Wanneer een groepje denkt een volgorde te hebben opgesteld probeer je als begeleider een kritische vraag te stellen (“maar wat als …”) met als doel de ordening te laten herbekijken en opnieuw discussie te veroorzaken.

[andere optie, of combinatie met hierboven: je deelt de groep ini’s op in voorstanders van elk een categorie (verdedigers van BIO, verdedigers van verpakking loos, …) en gaat op zoek naar een ordening van de verschillende criteria.]

Leg uiteindelijk de volgorde van ieder groepje naast elkaar. Misschien kan je op basis daarvan al een keuze opstellen (vb: sowieso seizoensgebonden). Maak uiteindelijk een keuze in de producten die je zal aankopen voor de spaghetti door producten uit de grote lijst te elimineren die niet voldoen aan de criteria. Misschien moet je wel iets schrappen dat je niet zo leuk vindt om te schrappen… Voer opnieuw een kleine discussie.
 

STAP 6: het koken zelf

  • Zet een deksel op de pot

  • Hergebruik je water

STAP 7: wanneer de groenten gesneden zijn en op het vuur staan kan je met de deelnemers nog een quiz houden over ecologische voeding waarin je de inhouden van in de winkel nog eens herhaalt en extra cijfermateriaal kan verwerken.
 

EXTRA DOCUMENTATIE

MATERIAAL

Checklist per product

In welk seizoen wordt deze groente geoogst?

Is de groente een seizoensgroente?

JA / NEE

Uit welk land komt deze groente?

Hoe ver is dat ongeveer?

  • < 200 km

  • 200 km – 1000 km

  • > 1000 km

Wat is de kostprijs van deze  groente? (€ / kg)

Is deze groente biologisch geteeld?

JA / NEE

Hoe is deze groente verpakt?

  • Geen verpakking

  • Eén verpakking voor meerdere groentes

  • Individueel verpakt

Uit welk materiaal bestaat de verpakking?

  • Plastic

  • Papier

  • Karton

  • Andere =

Is er nog iets speciaals te melden over dit product?

Kaartjes

BIOLOGISCH

LOKAAL

SEIZOENSGEBONDEN

BETAALBAAR

VERPAKKINGSLOOS

FAIRTRADE

Checklist van alle producten als voorbeeld

Product

Seizoensgebonden

Biologisch

Herkomst

Verpakking

Budget (€/kg)

Tomaten 1

Ja

Ja

België
*****

per 450 g
***

€ 6,20

Tomaten 2

Ja

Ja

Australië
*

per 450 g
***

€ 4,30

...

*Sterretjes kunnen gebruikt worden om aan te geven of een categorie heel goed is (5 sterren), of heel slecht (1 ster). Vb: België als herkomst van tomaten verdient 5 sterren; Australië als herkomst verdient 1 ster.